Endodontologie
- Home
- Endodontologie
Endodontologie
Endodontologie, ook wel wortelkanaalbehandeling genoemd, is de tandheelkundige discipline die zich bezighoudt met de behandeling van de binnenkant van de tand (de “endodontium” of pulp). Dit omvat het verwijderen van beschadigde of infectieuze pulp en het opvullen van de wortelkanalen om de tand te behouden.
Waarom een wortelkanaalbehandeling?
Onder het zichtbare gedeelte van een tand of kies bevindt zich één of meerdere wortels. De wortel zit in het kaakbot en zorgt ervoor dat tanden en kiezen stevig in de kaak vastzitten. In iedere wortel loopt een wortelkanaal met daarin bindweefsel, zenuwvezels en kleine bloedvaten, ook wel pulpa genoemd.
De pulpa kan ontstoken raken door een infectie via een gaatje (cariës), een lekkende vulling of na een harde klap op uw tand. Omdat de pulpa onder andere bestaat uit zenuwvezels, kan een dergelijke ontsteking voor hevige tand- of kiespijn zorgen. Maar soms is het juist pijnloos. Het kan dus voorkomen dat u het niet merkt, of juist met hevige pijnklachten met spoed moet worden behandeld. Welke situatie het ook is, het is erg belangrijk dat de infectie wordt bestreden. Want als deze infectie lang blijft bestaan, kan het omliggende weefsel ontstoken raken en het kaakbot gedeeltelijk door ontstekingsweefsel worden vervangen. Hierdoor komen tanden en kiezen los te staan in de kaak, waardoor ze uiteindelijk verloren kunnen gaan.
Bij de wortelkanaalbehandeling zal het wortelkanaal moeten worden gereinigd, de bacteriën zoveel mogelijk worden weggehaald en met een vulling tot aan de wortelpunt worden afgesloten. Door de reiniging van de kanalen wordt de oorzaak van de ontsteking weggenomen en kan het lichaam deze ontsteking genezen.
De wortelkanaalbehandeling bestaat uit het consult/vooronderzoek, de behandeling zelf en de juiste nazorg voor een snel en voorspoedig herstel.
Consult & vooronderzoek
Tijdens het consult van ongeveer 20 minuten doen wij vooronderzoek om de situatie in kaart te brengen. U leest hier precies wat u kan verwachten en welke stappen uw tandarts zet. Net als bij alle andere tandheelkundige behandelingen wordt er gestart met een algemeen mondonderzoek om uw mondgezondheid vast te stellen. Vervolgens wordt de diagnose vastgesteld. Dit gebeurt op basis van de omschrijving van uw klacht, röntgenfoto’s en enkele testen.
Aanvullend brengen we de moeilijkheidsgraad van de wortelkanaalbehandeling in kaart met de DETI-score en/of de wortelkanaalclassificatiescore. Dit is een door de Nederlandse tandartsen-beroepsgroep ontwikkeld puntensysteem waarmee de complexiteit van de behandeling kan worden bepaald. Er wordt naar verschillende factoren gekeken, die allemaal van invloed zijn. Onder anderen:
- De positie van de tand of kies in het kaakbot. Deze kan bijvoorbeeld gedraaid zijn of scheef in het kaakbot zitten;
- De kromming van het wortelkanaal en de hoeveelheid takken waarin het kanaal zich splitst;
- Hoe groot uw mondopening is en of u bijzonder veel tegen de behandeling op ziet, bijvoorbeeld omdat u angstig voor de tandarts bent.
Röntgenonderzoek
Voorafgaand, tijdens en na de behandeling maken we röntgenfoto’s. Dit is belangrijk, want zo hebben we meer informatie over de anatomie van de tand of kies en kunnen we het verloop van de behandeling en de genezing controleren. De tand of kies waarvan de kanalen zijn geïnfecteerd, willen we volledig (met alle wortelpunten) op de röntgenfoto kunnen zien. Daarom is het soms noodzakelijk om meerdere röntgenfoto’s te maken.
Afstemmen behandelplan
Aan de hand van al deze informatie stellen we een persoonlijk behandelplan voor u op. We bespreken samen met u de prognose, de verschillende behandelopties en de eventuele behandelrisico’s, bijvoorbeeld de kans op terugkeren van de infectie na de behandeling. Ook ontvangt u de begroting, zodat u vooraf inzicht heeft in de kosten.
Na dit consult nemen wij – indien nodig – contact op met de verwijzende tandarts of andere specialisten en maken we een afspraak voor de wortelkanaalbehandeling of verwijzen wij u door naar een tandarts-endodontoloog in de buurt.
De behandeling
De tandarts heeft de situatie in kaart gebracht en het behandelplan is opgesteld. Er kan gestart worden met de behandeling. Wij plannen hiervoor de behandelafspraak met u in of u wordt doorverwezen naar een endodontoloog bij u in de buurt.
Uitleg wortelkanaalbehandeling
Om zo schoon en efficiënt mogelijk te werken, wordt als eerst een cofferdam/rubberdam geplaatst. Dit is een rubber lapje waarmee de tand of kies van de rest van de mondholte wordt afgeschermd. Ook beschermt de rubberdam de mondholte tegen spoelmiddelen en kleine instrumenten die de tandarts tijdens de behandeling gebruikt. In ziekenhuizen wordt eenzelfde soort techniek bij operaties gebruikt.
Na het plaatsen van de cofferdam boort de tandarts een opening in de tand of kies om toegang tot het kanalenstelsel te verkrijgen. Met een handvijltje of een roterende vijl wordt de inhoud van de kanalen weggenomen en worden de kanalen iets breder gemaakt. Dit is nodig om ruimte te maken voor het desinfecterende spoelmiddel. Daarna vult de tandarts de opening en het wortelkanaal op met vulmateriaal. Op deze manier wordt het kanaal afgesloten, waardoor nieuwe ontstekingen in de toekomst maximaal worden voorkomen. Als alleen vulmateriaal niet voldoende is of als het niet kan worden gebruikt, komt er een kroon op de tand of kies. Deze wordt door een tandtechnieker gemaakt.
De behandeling vindt plaats onder lokale verdoving. Uw behandelaar is ervaren in het toedienen van een verdoving. Als de zenuw in het wortelkanaal helemaal door de infectie is afgestorven, is een verdoving niet altijd nodig. U kunt dan uw voorkeur aangeven.
Direct geholpen bij pijnklachten (endo-start)
Een infectie in het wortelkanaal kan plotseling tot ernstige pijnklachten lijden. Omdat de volledige wortelkanaalbehandeling doorgaans een complexe behandeling is die veel tijd inneemt, kan deze niet direct worden ingepland. Om de pijn wel zo snel mogelijk te verlichten kunt u een korte spoedafspraak krijgen, waarbij het grootste deel van het kanalenstelsel wordt gereinigd. Een tijdelijke vulling zorgt ervoor dat de tand of kies weer wordt afgesloten. Dit wordt ook wel de endo-start genoemd.
De infectie is hiermee niet volledig verholpen. Om volledig te kunnen genezen en ook op de lange termijn van alle klachten verlost te zijn, maken we binnen vier weken een nieuwe afspraak voor de volledige wortelkanaalbehandeling. Tijdens die afspraak worden de wortelkanalen allemaal volledig en grondig gereinigd en wordt de tijdelijke vulling vervangen door een definitieve.
De herbehandeling
Een wortelkanaalbehandeling heeft in de meeste gevallen een zeer goede prognose en een grote kans van slagen, maar soms geneest een wortelpuntontsteking niet helemaal of ontstaan er opnieuw klachten. Dit kan door een lekkende vulling of tandbederf komen, of doordat het wortelkanaal niet helemaal kon worden schoongemaakt. In dat geval moet de tand of kies opnieuw worden behandeld.
De herbehandeling verloopt voor het grootste gedeelte hetzelfde als de wortelkanaalbehandeling. Wel moeten er bij de herbehandeling obstakels, zoals wortelstiften en oud vulmateriaal, van de eerste behandeling worden verwijderd. Hierdoor zal de herbehandeling langer duren.
Apexresectie
Het is niet altijd mogelijk om het wortelkanaal helemaal tot aan de wortelpunt schoon te maken. Een tand of kies kan bijvoorbeeld een sterk gekromde wortelpunt hebben of een wortelkanaal kan zich bij de wortelpunt in allemaal kleine kanaaltjes hebben gesplitst. Wanneer het niet mogelijk is het wortelkanaal helemaal schoon te maken, kan er bij de wortelpunt een ontsteking ontstaan of blijven bestaan, die zich uitbreidt naar het kaakbot. Zo’n wortelpuntontsteking kan ook lange tijd na een wortelkanaalbehandeling nog optreden. Als een wortelkanaalbehandeling niet toereikend is om een wortelpuntontsteking te verwijderen, kan het een optie zijn de ontsteking chirurgisch te behandelen. Zo’n behandeling heet een apexresectie.
Na de behandeling
De wortelkanalen zijn gereinigd en gevuld en u zult merken dat de klachten snel verdwijnen. Wel kunt u een aantal maanden tot een half jaar na de behandeling nog milde klachten ervaren, dit hoort bij het normale genezingsproces. Het kan zelfs nog enkele jaren duren voordat het volledig is genezen.
Wij raden u aan om nog even met eten, drinken en roken te wachten, totdat de verdoving volledig is uitgewerkt. Doorgaans duurt dit nog één à twee uur. Verder kunt u uw gebit gewoon reinigen zoals u dat gewend bent. Juist nu is een goede mondhygiëne erg belangrijk.
Ziet u op tegen de behandeling?
Wij horen vaak dat men opziet tegen de wortelkanaalbehandeling. Dit is begrijpelijk maar niet nodig. Onze tandartsen zijn zeer ervaren in hun werk en in het toedienen van de juiste medicatie. In de meeste gevallen vindt de wortelkanaalbehandeling plaats onder lokale verdoving, u voelt dan vrijwel niets.
Als u het prettig vindt, vertelt uw behandelaar stap voor stap wat er gaat gebeuren. Neem voordat we starten met de behandeling zorgvuldig onze website en de brieven door, zodat u goed voorbereid bent en weet wat u te wachten staat.
We helpen u graag om uw vraag te beantwoorden!
